مرحله آخر نارسايي کليه را مي توان با انجام پيوند کليه درمان نمود و با قرار دادن يک کليه سالم در بدن، کار هر دو کليه خراب شده را انجام داد. کليه را مي توان از اعضاء زنده خانواده يا ساير افراد و نيز بعد از مرگ آنها به دست آورد. کليه جديد را در محل لگن قرار مي دهند و کيه بيمار را معمولاً در همان جاي خود باقي مي گذارند و به آن دست نمي زنند. عمل پيوند کليه معمولاً حدود 3/5 ساعت طول مي کشد. پيوند کليه باعث مي شود که نياز به انجام دياليز برطرف شود و اغلب اجازه مي دهد که فرد به زندگي طبيعي خود بازگردد.
پيوند کليه چيست؟
پيوند کليه يا Renal transplantation عبارت است از کارگذاري کليه? انسان از شخصي به شخص ديگر. يک پيوند موفق ميتواند عمر را طولاني کند و کيفيت زندگي را بسيار بهبود مي بخشد. بيمار از محدوديت هاي دياليز و از تظاهرات برگشت پذير اورمي خلاص مي شود. نزديک به 90? از تمام بيماران در حالي پيوند کليه را دريافت مي کنند که کليه هاي خودشان نيز سر جايشان قرار دارند .
پيوند کليه چگونه انجام مي شود؟
جراح برش مايلي در ناحيه? ربع تحتاني شکم بيمار ايجاد مي کند. بعد از کنار زدن لايه هاي پوستي، عضلات و پريتوئن عروق ايلياک که درون لگن قرار دارند در ديد جراح قرار مي گيرند. در بيماران مرد طناب اسپرماتيک نيز بايد کنار زده شود. شريان ايلياک داخلي، انتخاب اول در پيوند با گرافت محسوب مي شوند.
توسط کلمپ هاي قوي مثل بولداگ شريان ايلياک داخلي و وريد ايلياک خارجي مسدود مي گردند.
ابتدا بايد شريان و سپس وريد به کليه آناستوموز گردند. در اين مرحله جريان خون کليه به حالت طبيعي بر مي گردد و در اين مراحل بايد فشار خون بيمار به دقت تحت کنترل قرار گيرد.
آخرين مرحله پيوند اتصال لگنچه و قسمت پروگزيمال حالب به مثانه است که يورترونئوسيستوستومي نام دارد. در اين مرحله برش کوچکي در ديواره قدامي- طرفي مثانه ايجاد و انتهاي فوقاني حالب را به درون مثانه وارد کرده و درون مثانه با بخيه ثابت مي شود. معمولاً نيازي به گذاشتن درن در موضع جراحي نيست. در انتها يک سوند فولي جهت کاهش فشار مثانه براي فرد گذاشته مي شود.
نکات مهم درباره عمل جراحي پيوند کليه
اهدا کننده پيوند کليه
معمولا دو نوع اهدا کننده کليه وجود دارد:
1- اهداکننده زنده که به درخواست خود کليه اش را مي دهد و معمولا به اقوام نزديک خود مي تواند کليه اهدا کند، زيرا سازگاري ژنتيکي فرد با اعضاي خانواده اش و يا اقوام نزديک بسيار زياد است.
2- اهداکننده فوت شده :يعني کليه کسي که فوت شده ولي کليه او هنوز سالم است و قابليت کار کردن را دارد، به بيمار پيوند زده مي شود.
معمولا چون تقاضاي پيوند کليه زياد است، يک ليست از کساني که به هر دليل فوت کرده اند و يا مرگ مغزي شده اند ولي کليه سالمي دارند، تهيه مي شود و به افراد متقاضي کليه داده مي شود.
عوارض پيوند کليه
چون در پيوند کليه از داروهاي سرکوب کننده سيستم ايمني بدن استفاده مي شود، گيرندگان پيوند کليه در معرض ابتلا به عفونت و برخي از بدخيمي ها هستند. علاوه بر موارد فوق ممکن است بافت پيوندي دچار پس زدگي شود. براي پيشگيري از عوارض مطرح شده، قبل از پيوند آزمايشات کامل فيزيکي براي تشخيص و درمان مواردي که مي تواند پس از عمل پيوند باعث بروز مشکلاتي در بيمار شود، انجام مي شود. تعيين نوع بافت، گروه خوني وکنترل آنتي بادي، براي تعيين هماهنگي بين بافت ها و سلول هاي دهنده و گيرنده ضروري است.
چرا پيوند کليه پس مي زند؟
در صورتي که ناسازگاري ژنتيکي بين فرد اهدا کننده و فرد گيرنده کليه وجود داشته باشد، سيستم ايمني فرد گيرنده، کليه پيوندي را به عنوان بافت مهاجم شناسايي مي کند.
به همين دليل قبل از پيوند کليه از فرد گيرنده و دهنده آزمايش هاي متعددي (از قبيل خون، تعيين نوع بافت، گروه خوني و کنترل آنتي بادي) گرفته مي شود تا ميزان سازگاري ژنتيکي بررسي شود. اگر چه تا حدي اين ناسازگاري ها با سرکوب دستگاه ايمني بدن فرد گيرنده تعديل مي شود.
اگر پيوند کليه پس زده شود، چه بايد کرد؟
اگر پيوند پس زده شود، بيمار بايد براي دياليز مراجعه کند و اگر علايمي مانند تب و درد مشاهده گردد، کليه پيوند خورده، بايد درآورده شود. در اين صورت فرد مي تواند براي دريافت کليه جديد اقدام کند.اگر چند روز پس از جراحي، پيوند پس بزند بايد کليه را خارج کرد، ولي اگر چند ماه دوام بياورد، به ندرت فرد با مشکلي روبرو خواهد شد
مراقبت هاي مهم تغذيه قبل و بعد از عمل پيوند کليه
مراقبت ها و تغذيه بعد از پيوند کليه
بسياري از بيماران پس از پيوند کليه، اشتهاي بهتري پيدا مي کنند و به طور ناخواسته دچار افزايش وزن مي شوند؛ بنابراين براي جلوگيري از افزايش وزن، خودتان را هميشه وزن کنيد؛ همچنين از خوردن غذاهاي پرکالري مانند غذاهاي چرب، شيريني ها، کلوچه و ساير غذاهاي غني از چربي يا شکر، خودداري ورزيد.
با خوردن غذاهاي زير مي توانيد، دريافت کالري را کنترل کنيد:
? سبزي ها و ميوه هاي تازه
? گوشت بدون چربي، مرغ بدون پوست و ماهي
? فرآورده هاي شيري بدون چربي
? نوشابه هاي بدون شکر مانند نوشابه هاي رژيمي
شما بايد نکات مهمي را در مورد غذاهاي کربوهيدراتي بدانيد:
? کربوهيدرات ها از طريق مصرف شکرها و نشاسته ها به دست مي آيند.آن ها سوخت و انرژي بدن را تأمين مي کنند . زماني که داروهاي کورتن مصرف مي کنيد، استفاده از مقادير زياد کربوهيدرات براي بدن شما، مشکل زا است و مي تواند منجر به افزايش قند خون و ايجاد ديابت شود.
دقت کنيد بيمار داروهاي تجويز شده توسط پزشک را سر وقت و به طور کامل مصرف کند.
حداقل 6 تا 8 هفته بعد از عمل جراحي پيوند کليه اجازه ندهيد بيمار جسم سنگيني را بلند کند و يا فعاليت بدني شديد داشته باشد.
مدت 2 تا 3 ماه بعد از عمل جراحي بيمار نبايد جسم سنگين تر از 9 کيلو گرم را بلند کند و حداقل 4 تا 6 ماه بعد از جراحي نبايد جسم سنگين تر از 18 کيلو را بردارد و بلند کند.
از بستن کمربندهاي تنگ خودداري کنيد.
رعايت بهداشت محيط و بهداشت فردي بسيار حائز اهميت مي باشد.
شستن مکرر دست ها براي پيشگيري از عفونت هاي احتمالي بسيار حائز اهميت است.
رعايت کردن بهداشت موادغذايي از بروز بسياري از بيماري ها جلوگيري مي کند. سبزيجات و ميوه جات بايد با مواد ضدعفوني کننده کاملا شسته و ضدعفوني شوند.
غذاي شما بايد کم نمک و کم چربي باشد. از خوردن غذاهاي آماده مثل سوسيس، کالباس، پيتزا و غذاهاي رستوراني پرهيز کنيد. همچنين خوردن غذاهاي کنسروي مثل تن ماهي و انواع غذاهاي کنسرو شده و کله پاچه توصيه نمي شود.
به دليل افزايش حساسيت پوست به نور آفتاب در نتيجه مصرف داروهاي پيوندي بهتر است در معرض نور مستقيم آفتاب قرار نگيريد و اگر مجبور به بودن در معرض آفتاب بوديد، مي توانيد از کلاه نقاب دار استفاده نماييد و حتما ضد آفتاب بزنيد.
درباره این سایت